Το μενού της Καθαράς Δευτέρας
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία. Ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί "καθαρίζονται" πνευματικά και σωματικά. Είναι ημέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα), ταραμά και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι.
Γιατί όμως τρώμε λαγάνα και πετάμε χαρταετό μόνο εκείνη την ημέρα;
Λαγάνα
Οι πιστοί τρώμε λαγάνα όπως και η βοήθεια που προσέφερε ο Θεός στους Ισραηλίτες με τα «άζυμα» και τους οδήγησε στη Έξοδο από την Αίγυπτο. Η παρασκεύη της είναι ίδια με τα άζυμα (δηλαδή χωρίς προζύμι) και με αυτό τον τρόπο αρχίζει η νηστεία των τροφών.
Χαρταετός
Για την ακρίβεια συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς το Θείο, αφού η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής όπου οι χριστιανοί ξεκινούν την σωματική και πνευματική τους κάθαρση μέσω της μεγάλης νηστείας του Πάσχα. Οσο πιο ψηλά πετά ο χαρταετός τόσο πιο ψηλά θα ακουστούν οι προσευχές και η δέηση σύμφωνα με την παράδοση που έχει τις ρίζες της στην κινέζικη φιλοσοφία.
ΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
ΤΑΡΑΜΟΚΕΦΤΕΔΕΣ
Υλικά
• 250 γραμ. ταραμά άσπρο ή κόκκινο
• 300 γραμ. ψωμί ξερό, μουσκεμένο και καλά στιμμένο
• 1 κρεμμύδι μεγάλο ψιλοκομμένο
• 2 χλωρά κρεμμύδια ψιλοκομμένα
• 2 κουτ. σούπας γεμάτες μαϊντανό ψιλοκομμένο
• 3 κουτ. σούπας άνηθο ψιλοκομμένο
• 3 κουτ. σούπας αραβοσιτέλαιο
• 2 κουτ. σούπας αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
• λίγο πιπέρι
• αραβοσιτέλαιο για τηγάνισμα
• αλεύρι για το τηγάνισμα
Τι κάνουμε:
Μουσκεύουμε τον ταραμά σε ένα μπολ με νερό για 15'.
Τον σουρώνουμε καλά με ένα ψιλό σουρωτήρι και τον βάζουμε σε ένα μπολ (το νερό απ᾿ τον ταραμά, το πετάμε).
Μουσκεύουμε σε μπόλικο νερό το ψωμί (καλύτερα χωριάτικο).
Το στραγγίζουμε, το στίβουμε καλά και το τρίβουμε με το χέρι μας, στο μπολ με τον ταραμά.
Έπειτα προσθέτουμε τα σοταρισμένα κρεμμύδια, με τα ζουμιά τους, τα μυρωδικά, το αλεύρι και το πιπέρι.
Ανακατεύουμε καλά και αφήνουμε το μείγμα στο ψυγείο, τουλάχιστον για μία ώρα, για να σφίξει και να ανακατευτούν οι γεύσεις και τα αρώματα.
ΛΑΓΑΝΑ
Υλικά
• 900 γραμ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 300 γραμ. αλεύρι σκληρό (δυνατό)
• 30 γραμ. μαγιά νωπή
• 600 - 650 γραμ. χλιαρό νερό
• 80 γραμ. ελαιόλαδο
• 25 γραμ. αλάτι
• 20 γραμ. ζάχαρη
• 100 γραμ. σουσάμι για πασπάλισμα
Τι κάνουμε
Σ᾿ ένα μπώλ βάζουμε την μαγιά και μ᾿ ένα πηρούνι (ή τα χέρια μας), την τρίβουμε.
Ρίχνουμε τα 100 γρ. χλιαρό νερό απ᾿ το συνολικό, τη μισή ζάχαρη και ανακατεύουμε καλά να διαλυθεί η μαγιά.
Προσθέτουμε 3 - 4 κουταλιές της σούπας αλεύρι και ανακατεύουμε μέχρι να γίνει ένας χυλός.
Πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι, σκεπάζουμε με μια καθαρή πετσέτα και μια ψιλή κουβερτούλα και αφήνουμε σε ζεστό μέρος για 15′ λεπτά, να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
Σε ένα μεγάλο μπολ, βάζουμε τα αλεύρια κοσκινισμένα και κάνουμε μία λακούβα στη μέση.
Ρίχνουμε το ελαιόλαδο, το χυλό της μαγιάς, την υπόλοιπη ζάχαρη και το αλάτι γύρω - γύρω, ώστε να μην έρθει σε επαφή απευθείας με την μαγιά, γιατί επηρεάζει το φούσκωμα της ζύμης.
Αρχίζουμε να ζυμώνουμε μαζεύοντας το αλεύρι, με κυκλικές κινήσεις, από τα τοιχώματα του μπολ, προς το κέντρο.
Προσθέτουμε λίγο - λίγο το χλιαρό νερό, μέχρι να πετύχουμε μια ζύμη, ελαστική και μαλακή, που να μην κολλάει στα χέρια μας.
Μεταφέρουμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και τη ζυμώνουμε για 15'- 20'.
Πασπαλίζουμε τον πάτο του μπολ με λίγο αλεύρι, βάζουμε τη ζύμη, τη σκεπάζουμε με μια καθαρή πετσέτα και μια ψιλή κουβερτούλα και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος, για 45'- 60', μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
Όταν γίνει, τη χωρίζουμε σε δύο ίσια κομμάτια.
Λαδώνουμε μια λαμαρίνα (το ξέβαθο ταψί της κουζίνας μας), τοποθετούμε το πρώτο κομμάτι ζύμης και με τα δάχτυλά μας αρχίζουμε να το απλώνουμε, για να του δώσουμε το σχήμα της λαγάνας.
Όταν την απλώσουμε, με το χέρι μας την βρέχουμε με λίγο νερό και την πασπαλίζουμε με μπόλικο σουσάμι.
Σκεπάζουμε ξανά την λαγάνα, με μια καθαρή πετσέτα και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος, για 20' - 30', να φουσκώσει πάλι.
Όταν φουσκώσει, την πατάμε με τα δάχτυλά μας και τις κάνουμε βαθουλώματα.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στον αέρα, στους 170°C, για 30' - 40' περίπου, ανάλογα με την κουζίνα μας, ώσπου να ροδοκοκκινίσει.
Όταν την βγάλουμε, την ακουμπάμε σε καθαρή πετσέτα, ή σε σχάρα να κρυώσει.
Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία και για την δεύτερη λαγάνα.
Τα υλικά είναι για δύο λαγάνες.
Υλικά
• 1 ποτήρι σιμιγδάλι χονδρό
• 1 ποτήρι λάδι
• 1 ποτήρι ζάχαρη
• 4 ποτήρια νερό
• 1 κουταλάκι του γλυκού κανέλλα
• 1/2 κουταλάκι του γλυκού γαρύφαλλο
• ξύσμα πορτοκαλιού
• σταφίδες μαύρες (προαιρετικά)
• καρύδι ψιλοκομμένο (προαιρετικά
• 2 κουταλιές γεμάτες της σούπας μέλι
Τι κάνουμε
Βάζουμε στην κατσαρόλα το λάδι να κάψει.
Ρίχνουμε το σιμιγδάλι τα μπαχαρικά και το ξύσμα και ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα μέχρι να πάρει χρυσό χρώμα.
Συνεχίζουμε με την ζάχαρη ανακατεύοντας και με προσοχή ρίχνουμε το νερό. Προσθέτουμε το μέλι και ανακατεύουμε μέχρι να πήξει το μείγμα.
Το βαζουμε σε φόρμα και το αφήνουμε να κρυώσει περίπου μια ώρα μέχρι να ξεφορμάρουμε.
Οταν ξεφορμάρουμε το γλυκό μπορούμε συμπληρωματικά να πασπαλίσουμε από πάνω με κρυσταλική ζάχαρη και κανέλα.
