ΣΙΔΕΡΙΤΗΣ: Αιολικά πάρκα στην περιοχή της Ριτσώνας απειλούν να καταστρέψουν το αρχαίο μνημείο Διατείχισμα

ΣΙΔΕΡΙΤΗΣ: Αιολικά πάρκα στην περιοχή της Ριτσώνας απειλούν να καταστρέψουν το αρχαίο μνημείο Διατείχισμα
5 Ιανουαρίου 2022, 18:31
A+ A-
Αναλυτική ανακοίνωση από το Σύλλογο της Χαλκίδας για ένα σχεδόν άγνωστο μνημείο.

Ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος της Χαλκίδας "Σιδερίτης", από κοινού με το Σύλλογο Δρομέων Εύβοιας και με το Δίκτυο Προοδευτικών Πολιτών Εύβοιας εξέδωσαν ανακοίνωση, με την οποία:

Ενημερώνουν σχετικά με το ότι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων  των  έργων για τους  αιολικούς  σταθμούς στη λοφοσειρά της Ριτσώνας βρίσκονται σε Δημόσια Διαβούλευση.

Επίσης ενημερώνουν την κοινή γνώμη για το αρχαίο μνημείο Διατείχισμα και τις οχυρώσεις της λοφοσειράς, τα οποία επηρεάζονται από τα εν λόγω έργα.

Στη ανακοίνωση αναφέρεται ότι η δημόσια διαβούλευση για το έργο αυτό ( την εγκατάσταση αιολικών πάρκων) διενεργείται έως τις 25 Ιανουαρίου 2022 και τονίζονται τα εξής:

" Από τις περιοχές  χωροθέτησης έργων ΑΣΠΗΕ  στις θέσεις Γαλατσίδεζα, Κλεφτολούτσα, Μεσοβούνι , διέρχεται το αρχαιολογικό μνημείο Διατείχισμα.

Λίγα σημεία των χωρωθετήσεων ΑΣΠΗΕ, κυρίως οι κορφές της λοφοσειράς φαίνεται να συμπίπτουν με το Διατείχισμα και κάποια είναι σε παρακείμενες περιοχές, κοντινές ή μακρινότερες.

Η διαδρομή του Διατειχίσματος Ανηφορίτη προστατεύεται αυτοδίκαια από τις διατάξεις του Ν. 3028/2002, χωρίς περαιτέρω διαδικασίες:  Ν. 3028/2002,  Άρθρο 6, παράγραφος 4. Τα αρχαία ακίνητα μνημεία προστατεύονται από το νόμο χωρίς να  απαιτείται η έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής πράξης.

Πρόκειται για ένα σχεδόν άγνωστο μνημείο προς την Βοιωτική πλευρά, πολύ κοντά στην πόλη μας. Δώδεκα (12) km περίπου οχύρωσης από το Μεγάλο Βουνό έως την καρδιά του Μεσσαπίου Όρους (Μεσοβούνι Κτυπά).

Πιθανόν ο μεγαλύτερος σε μήκος από τους αρχαίους τειχισμούς στη χώρα. Σύμφωνα με τον S. C. Bakhuizen, Salganeus and the Fortifications on Its Mountains, Wolters-Noordhoff, 1970, αναπτύσσεται συνδέοντας την κορυφογραμμή: Μεγάλο Βουνό- Μικρό Βουνό -Τσούκα Μαδάρι-Γαλατσίδεζα- Ανηφορίτης-Κλεφτολούτσα – Μεσοβούνι.

Από μαρτυρίες πολύ λίγων πεζοπόρων  του Διατειχίσματος από το σύλλογο ΣΙΔΕΡΙΤΗΣ, οι οποίοι έχουν διατρέξει και παρατηρήσει όλο το μήκος του ή τμήματα του, προκύπτουν οι εξής πληροφορίες:

  • Το τείχος διατηρείται ερειπωμένο σχεδόν σε όλο το μήκος των 12 χιλιομέτρων

Είναι κτισμένο από ακανόνιστους μη λαξευμένους λίθους (ξερολιθιά) και το πλάτος του κατά τόπους υπερβαίνει τα 3μ. Εκτός του Μεγάλου Βουνού (καλοδιατηρημένο στρατιωτικό φρούριο) ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι οχυρώσεις στις κορυφές Ταμπούρια Κριεζώτη - Κλεφτολούτσα, Γαλατσίδεζα, Τσούκα Μαδάρι (εκτεταμένη κυκλική οχύρωση σαν μικρό φρούριο) και Μικρό Βουνό.

  • Το τείχος έχει σαφώς στρατιωτικό προσανατολισμό προς τη Βοιωτική γη. Αναπτύσσεται στην νότια ή νοτιοδυτική πλευρά των λόφων, εποπτεύοντας τη Βοιωτική πεδιάδα, ωστόσο διέρχεται όλες τις κορυφές της λοφοσειράς που αναφέρθηκαν παραπάνω.
  • Δεν υπάρχει βατό μονοπάτι σχεδόν σε κανένα σημείο της διαδρομής. Σε λίγα σποραδικά σημεία συναντιέται με το σηματοδοτημένο μονοπάτι από τον Ε.Ο.Σ. Χαλκίδας και άλλους πολίτες στο Μεγάλο Βουνό, στη Γαλατσίδεζα και στην Κλεφτολούτσα (παλαιό μονοπάτι).
  • Ο δρόμος του Διατειχίσματος είναι κακοτράχαλος και δεν ενδείκνυται για το μέσο πεζοπόρο ή ορειβάτη. Θα έλεγε κανείς ότι είναι μη επισκέψιμος σε όλο του το μήκος παρά μόνο τμηματικά. Σε πολλά σημεία είναι άβατος και χάνεται ανάμεσα σε δασωμένες εκτάσεις, θαμνότοπους και ενίοτε το τείχος λύεται για πολλά μέτρα.
  • Αρκετά συχνά συναντά κανείς πυκνή βλάστηση απροσπέλαστη και ξαναβρίσκει το τείχος μετά από παρακάμψεις, όπως φαίνεται σε κάποιες από τις φωτογραφίες. Το Διατείχισμα θα μπορούσε να είναι επισκέψιμο στο μεγαλύτερο μέρος του εάν διανοιχθούν μονοπάτια παράλληλα με αυτό και εάν «καθαρισθεί» και φροντισθεί.
  • Η θέα είναι κατά τόπους εξαιρετική και προς τη Βοιωτική περιοχή αλλά και προς την Εύβοια.
  • Το μνημείο έχει διατηρηθεί οριακά από τις εξορύξεις στο Μεγάλο Βουνό, ωστόσο έχει κατατμηθεί αλλού από ανθρώπινες παρεμβάσεις (κυρίως από δρόμους).
  •  Στην ευρύτερη περιοχή δραστηριοποιούνται πεζοπόροι, δρομείς, φυσιολάτρες, παρατηρητές ορνιθοπανίδας, σπανιότερα μαθητές για περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση κ.α. 

Μέλη του συλλόγου Σιδερίτης έχουν διερευνήσει την περιοχή, έχουν καταγράψει την πλήρη διαδρομή του Διατειχίσματος από το έδαφος αλλά και από τον αέρα ,όπως και τις οχυρώσεις στο Μεγάλο Βουνό, Μικρό Βουνό, Τσούκα Μαδάρι, Γαλατσίδεζα, Ανηφορίτης-Κλεφτολούτσα, Μεσοβούνι.

Έχουν καταγράψει τη χλωρίδα κατά μήκους του τείχους, έχουν εντοπίσει τις προσβάσιμες θέσεις μέσα από σύντομα μονοπάτια που επιδέχονται βελτίωσης και έχουν φωτογραφήσει όλη τη διαδρομή.

Η εργασία για το Διατείχισμα, όπως και για τα αρχαία και νεότερα μνημεία της Αυλίδας παρουσιάστηκε το καλοκαίρι σε εκδήλωση του συλλόγου ΣΙΔΕΡΙΤΗΣ με θέμα «ΑΥΛΙΔΑ: ΜΝΗΜΕΙΑ-ΜΝΗΜΕΣ-ΙΣΤΟΡΙΕΣ» στα πλαίσια του BIOMΕCHANICAL FESTIVAL.  Παλαιότερα ορειβάτες  είχαν κάνει κατά τόπους παρατηρήσεις, π.χ. στη Γαλατσίδεζα.

Όσον αφορά τις  πιθανές επιπτώσεις των ΑΣΠΗΕ στο Διατείχισμα:

Τα χωροθετημένα έργα ΑΣΠΗΕ συναντούν σε μεμονωμένα σημεία το Διατείχισμα, κυρίως στις κορφές της λοφοσειράς, ενώ συνήθως  εμφανίζονται σε παρακείμενες του θέσεις, μακρινές ή κοντινές.

Ωστόσο, τα συνοδά έργα όπως εκβραχισμοί, διάνοιξη τεραστίων δρόμων, δίκτυα μεταφοράς ενέργειας, θα έχουν πιθανές επιπτώσεις όπως κατάτμηση ή μερική καταστροφή του Διατειχίσματος.

Στα σημεία εγκατάστασης ανεμογεννητριών βιομηχανικού τύπου θα αλλοιωθεί αμετάκλητα το τοπίο, ανεξάρτητα από την θέση του τειχισμού. Για να εκτιμηθούν οι  ακριβείς επιπτώσεις των έργων ΑΣΠΗΕ στο Διατείχισμα θα πρέπει αυτό να έχει χαρτογραφηθεί επισήμως σε όλο του το μήκος από τις αρμόδιες αρχές και να έχουμε την ακριβή χωροθέτηση των συνοδών έργων.

Μέρος των υπαρχόντων μονοπατιών θα καταστραφεί και η γενικότερη εικόνα του τοπίου δεν θα είναι φιλική για επισκέψεις.

Επίσης σε αυτές τις περιοχές χωροθέτησης βρίσκουν καταφύγιο μεγάλα αρπακτικά της ορνιθοπανίδας, τα οποία είναι ευάλωτα από την εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ λόγω της κατάτμησης του ενδιαιτήματος τους, την όχληση, τον πιθανό εκτοπισμό και τον κίνδυνο πρόσκρουσης. Επιπτώσεις πιθανόν να υπάρχουν και στη βιοποικιλότητα γενικότερα.

Από τις περιοχές χωροθέτησης των ΑΣΠΗΕ  μία βρίσκεται πολύ κοντά στον αστικό ιστό (μάλιστα κάποιες ανεμογεννήτριες χωροθετούνται πολύ κοντά στον οικισμό Οντάθι ) με πιθανούς κινδύνους για την υγεία των κατοίκων.

Επίσης, με την εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ στην περιοχή θα χαθεί ανεπιστρεπτί η δυνατότητα μιας ήπιας ανάπτυξης της περιοχής προς αναψυχή, αθλητισμό, περιβαλλοντική έρευνα, πολιτιστική εκπαίδευση, πολιτισμικό τουρισμό. Επίσης για πρώτη φορά θα υπάρχουν α/γ ορατές από την πόλη της Χαλκίδας και σε απόσταση αναπνοής.

Προτείνουμε λοιπόν την ανάδειξη, προβολή και προστασία του μνημείου του Διατειχίσματος όπως και των άλλων μνημείων εντός του Δήμου, προς μια πολιτιστική-περιβαλλοντική ανάπτυξη της περιοχής στον αντίποδα των εγκαταστάσεων βιομηχανικού τύπου ΑΣΠΗΕ στα βουνά της περιοχής."

Επιστροφή