Φωτοδυναμική θεραπεία με Laser για τον καρκίνο του πνεύμονος
* Γράφει ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, χειρουργός Θώρακος & Αγγείων, Διευθυντής στο Ιατρικό Κέντρο Ψυχικού
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου (4 Φεβρουαρίου) συμπίπτει με το ξεκίνημα της εφαρμογής μιας πολλά υποσχόμενης και αποτελεσματικής μεθόδου κατά του καρκίνου του πνεύμονος.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό αυτό διότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πλέον θανατηφόρος καρκίνος στον κόσμο και είναι και ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στην Ελλάδα με 9.500 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο.
Δηλαδή αυτό σημαίνει 200 νέα περιστατικά στην Εύβοια και 520 σε επίπεδο Στερεάς Ελλάδας. Δυστυχώς μόνο το 50% των περιπτώσεων σώζονται απολύτως και οι υπόλοιποι έχουν αρκετά προβλήματα και πολλές νοσηλείες.
Μέχρι τώρα ήταν γνωστό ότι οι όγκοι πρέπει να αφαιρούνται η αν δεν ήταν δυνατόν εφαρμοζόταν χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες ή ανοσοθεραπεία. Ωστόσο αυτά λίγο άλλαξαν την πορεία της νόσου η οποία είναι ο καρκίνος με την μεγαλύτερη θνησιμότητα.
Μετά από 3 δεκαετίες ερευνών φθάσαμε στην έγκριση μια νέας μεθόδου που φαίνεται ότι θα ανατρέψει όλα τα δεδομένα που γνωρίζαμε ως τώρα.
Τι είναι η Φωτοδυναμική Θεαραπεία του καρκίνου του πνεύμονος (PDT therapy for lung cancer), πώς εφαρμόζεται και πότε;
Η Φωτοδυναμική θεραπεία είναι μια μέθοδος που αφορά αποκλειστικά το μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονος που αποτελεί το 85% του συνόλου των καρκίνων του πνεύμονος και το κακοήθες μεσοθηλίωμα. Βασίζεται στο γεγονός ότι ανεκαλήφθη μια ουσία η οποία δίδεται ενδοφλεβίως και εγκαθίσταται σε 48-72 ώρες αποκλειστικά στα καρκινικά κύτταρα του όγκου στον πνεύμονα.
Η ουσία αυτή λέγεται Porfimer Sodium και έχει άδεια κυκλοφορίας στην Ελλάδα πολλά χρόνια για άλλους λόγους αλλά τελευταία χρόνια η ιδιότητες της χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Δεν είναι χημειοθεραπευτική ουσία.
Σε εκείνη την χρονική στιγμή που η ουσία είναι 100% μέσα στα καρκινικά κύτταρα του όγκου του πνεύμονα εμείς "βομβαρδίζουμε" τον όγκο με ακτίνες LASER με μήκος κύματος τα 630 nm σε χρόνο που εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου και άλλες παραμέτρους.
Η ακτινοβολία με laser στην πράξη είναι ενέργεια η οποία στο συγκεκριμένο μήκος κύματος ενεργοποιεί την ουσία η οποία διασπάται μέσα στο καρκινικό κύτταρο και απελευθερώνει οξυγόνο μοριακό το οποίο "οξειδώνει" και καταστρέφει το κύτταρο.
Το αποτέλεσμα είναι σύγχρονη καταστροφή εκατομμυρίων κυττάρων κάτι που προκαλεί μείωση μεγέθους του όγκου 40-80% και σοβαρή καθυστέρηση της ανάπτυξης των υπολοίπων.
Ο βομβαρδισμός του όγκου με ενέργεια Laser εξασφαλίζεται με είσοδο της ίνας Laser στον όγκο μέσω παρακέντησης του όγκου με καθοδήγηση αξονικού τομογράφου.
Προηγείται η χαρτογράφηση του όγκου και ο καθορισμός σημείων εισόδου της ίνας η των ινών Laser, δεδομένου ότι σε μεγαλύτερους από 3 εκατοστά όγκοι ίσως απαιτούν περισσότερες ίνες.
Η Φωτοδυναμική θεραπεία εφαρμόζεται τις πιο πολλές φορές χωρίς επέμβαση , με εξωτερική χορήγηση του Laser. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που αυτό γίνεται με θωρακοσκόπιο δηλαδή ρομποτικά με κάμερα ή σπανιότερα και με ανοιχτή επέμβαση. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και κάθε φορά επιλέγεται η πλέον αποτελεσματική μέθοδος για τον ασθενή.
Η μέθοδος εφαρμόζεται αποκλειστικά στο Ιατρικό κέντρο Ψυχικού από ομάδα με επικεφαλής τον υπογράφοντα μετά από συνεργασία με το αντικαρκινικό κέντρο Roswelpark hospital, Bufallo, New York, των ΗΠΑ, όπου και πρωτοξεκίνησε η μέθοδος η οποία έχει ήδη αδειοδότηση σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Η βοήθεια τους είναι σημαντική και έγκειται στην χαρτογράφηση του όγκου και την συναπόφαση πόσες ίνες και που θα τοποθετηθούν στον ασθενή.
Η μέθοδος δεν έχει επιπλοκές ούτε πόνο και συνδυάζεται άριστα με ανοσοθεραπεία αλλά και χημειοθεραπεία χωρίς να αποκλείει και ακτινοβολίες αργότερα.
Επίσης μπορεί να επαναληφθεί όποτε κρίνεται αναγκαίο. Η μόνη προσοχή είναι ότι η ουσία προκαλεί μεγάλη φωτοευαισθησία που σημαίνει ότι ο ασθενής για 3-4 εβδομάδες δεν εκτίθεται σε ηλιακό φως και είναι με γυαλιά ηλίου και μακρυμάνικα ρούχα μειώνοντας την έκθεση στο φως.
Η Φωτοδυναμική Θεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονος είναι πρωτοποριακή και τώρα ξεκινάει η οριζόντια εφαρμογή της στον κόσμο.
Ασφαλώς όταν μπορεί να αφαιρεθεί ο όγκος είναι το προτιμητέο και συχνά το σωτήριο. Αυτό συμβαίνει στο 50% μόνο των διαγνωσμένων καρκίνων πνεύμονος. Οι υπόλοιποι είναι υποψήφιοι για Φωτοδυναμική θεραπεία.
Οι κατηγορίες που επιλέγεται η μέθοδος είναι:
1.σε ευμεγέθεις όγκους που αφού μειωθούν γίνονται χειρουργήσιμοι
2.ασθενείς άνω των 80 ετών για ευνόητους λόγους
3. Ασθενείς με σοβαρή καρδιοπάθεια ή σοβαρή πνευμονοπάθεια που δεν μπορούν να ανεχθούν μια μεγάλη επέμβαση
4. σε υποτροπές ενός χειρουργημένου όγκου
5. σε ασθενείς που έχουν κάνει ακτινοβολίες και χημειοθεραπείες με φτωχά αποτελέσματα.
6.επειγόντως σε αποφραγμένους βρόγχους που προκαλούν μεγάλη και κρίσιμη δύσπνοια
Η Φωτοδυναμική θεραπεία είναι μια μεγάλη εξέλιξη στην μάχη κατά του καρκίνου του πνεύμονος που μαζί με την ρομποτική χειρουργική θα χαρίσουν ζωή σε χιλιάδες ασθενών που είχαν κριθεί καταδικασμένοι.